Hetgeen onderstaand is opgetekend is hoofdzakelijk ontleend aan publicaties in ons jubileumboek van 1992. Voor een meer omschrijvende versie verwijzen we hiernaar.
De vereniging is ontstaan uit het "patronaat" werk, een katholieke organisatie welke in 1924 werd opgericht onder auspiciën van de kerk. Op initiatief van kapelaan Brouwer, ontstond in 1930 de z.g. gezellenvereniging, een onderafdeling van dit patronaatswerk, met als doen om zinnige vrijetijdsbesteding aan te bieden aan de Volendammer jeugd. De organisatieformule was gestoeld op de methodiek van de Duitser Adolf Kolping. Een veelheid aan activiteiten kon binnen die formule worden ondergebracht.
Om invulling te geven aan de doelstelling bracht de jeugd onder andere het idee aan om iets te doen met "bewegen", anders dan voetbal. Die vereniging bestond al. De suggestie werd overgenomen en zo ontstond de "gymclub" in het dorp. Aanvankelijk als onderafdeling van de gezellenvereniging, maar op 11 december 1932 achtte men de tijd rijp voor een "eigen" club.
Jaap Zwarthoed (de Beer) werd de eerste voorzitter. Meester Dijkgraaf, een schoolmeester verbonden aan de St. Jozefschool, nam de leiding op zich en de eerste lessen werden gegeven in het gymzaaltje van deze school. Hij was ook degene die de naam "St. Mauritius" voorstelde.
Mauritius was een Romeinse veldheer, een christen, die leiding gaf aan een eveneens christelijk bataljon, rond het jaar 285. Toen deze veldheer weigerde om een keizerlijk bevel uit te voeren om ten strijde te trekken tegen zijn geloofsgenoten in Gallië, heeft keizer Maximiliaan bevolen hem en zijn hele bataljon een kopje kleiner te maken.
Helaas moest "de gym" als snel weer het veld ruimen omdat het zaaltje in gebruik werd genomen als klaslokalen voor het snel groeiende aantal schoolkinderen. Na een half jaar verstoken te zijn geweest van mogelijkheden om te gymmen kon het zaaltje in het net gerealiseerde jeugdgebouw, de Pius X, als gymzaal in gebruik worden genomen. Een zaaltje van 9 x 6,5 meter, maar nu wel voorzien van de meest elementaire gymtoestellen. Inmiddels schrijven we 1934.
In 1936 werd meester Dijkgraaf opgevolgd door een erkende sportleraar, dhr. Bert Lange, onder wiens leiding "gymmen" overging in turnen. In 1940 werd voor het eerst deelgenomen aan een wedstrijd. In 1941 de tweede wedstrijd, waar Kees Tol (Ploffie) kampioen werd van R.K. Turnkring Amsterdam;onze eerste kampioen. Door de oorlog werden de activiteiten vervolgens op een laag pitje gezet.
Ondertussen was er in 1939 een dames gymvereniging opgestart met de naam Jeanne d'Arc. Ook de meiden turnden hun eerste wedstrijd in 1940. Direct ontstond er een nauwe samenwerking tussen de verenigingen die direct na de oorlog, 3 oktober 1945, uitliep op een fusie. Op dat moment kwam St. Mauritius ook geheel los te staan van de jeugdbeweging.
In 1946 werd e.e.a. bekrachtigd door de bisschop van Haarlem en een nieuw bestuurd werd gekozen, met als voorzitter Gerrit Zwarthoed (de Beer). Gerrit zou 30 jaar voorzitter blijven. Onder zijn leiding brak een periode aan van grote successen.
Bestuursvergadering bij Jo de Boer thuis.
V.l.n.r. Jo de Boer, Kees Tol (Ploffie), Gerrit Zwarthoed (de Beer), Hein Veerman(Bel), Kees Tol (van Gerie), Leo Wouda, Cor Karels en mevr. de Boer
De keurploeg van Amsterdam en dat van het bisdom Haarlem werden hoofdzakelijk gevoed door Volendammers. Drie van onze turners maakten zelfs deel uit van de Nationale keurploeg.
Theo Bos werd Nederlands kampioen in de NKGB en prolongeerde dat maar liefst 8 jaar.
De periode ook van de legendarische "Witte truien wedstrijden" en vele uitnodigingen voor demonstraties in het land. Aansprekende namen waren ook Kees Tol, Herman Tol, Jo de Boer, Henk van Dijk, Hein Veerman en bij de dames, Wies van der Velde, later echtgenote van Gerrit de Beer.
Omstreeks 1953 verhuisde "de gym" naar een nieuw onderkomen. Een gymzaaltje van 8 x 16 meter, deel uitmakend van een nieuw complex, zijnde de Maria Goretti, een meisjesschool voor LBO. Vanaf toen kon ook het ledenaantal belangrijk groeien. Afdelingen in de recreatieve sfeer kwamen tot stand.
In 1960 werd de ook voor die tijd al, onacceptabele betonnen vloer, vervangen door een houten vloer. Rond 1963 ontstond er veel onenigheid tussen St. Mauritius en de katholieke bond, met als eindresultaat dat de vereniging zich op 27 augustus van dat jaar aansloot bij de KNGV. In 1966 vond er opnieuw een verbouwing plaats. De turners en turnsters moesten uitwijken naar Purmerend en naar, als het goed weer was, privétuinen en weilanden.
Ook in de periode tussen 1960 en 1980 beleefde de vereniging geweldige hoogtepunten. Nu in belangrijke mate ook ingevuld door de dames. Carla Braan, deelneemster aan de Olympische spelen van 1976, Gerda Zwarthoed, Nederlands kampioene in 1977 en deelneemster aan de WK van 1977. Later ook Carina de Koning die lange tijd deel zou uitmaken van het nationale team. Bij de mannen kwamen de namen Henk Tol en Peter Karregat regelmatig voor in het rijtje van ereplaatsen.
Omstreeks 1985 maakte de groei van het aantal schoolkinderen dat opnieuw noodzakelijk dat de zaal werd opgeëist en ingericht als klaslokaal. Het was alleen te danken aan de volhardendheid van het toenmalig bestuur en de leiding dat de vereniging niet ter ziele ging.
Inmiddels waren er ook andere sportzaaltjes ontstaan en een sporthal, waar getraind kon worden. Het "eigen" onderkomen was echter verdwenen en daarmee de binding met de club.
Toen, nauwelijks twee jaar later de school werd opgeheven en de vereniging weer bezig kon nemen van het zaaltje was er vrijwel niets meer over van de clubbinding. Inmiddels was ook de financiële positie van de club dusdanig verslechterd dat besloten werd om (tijdelijk) te stoppen met wedstrijdturnen en de trainingen daartoe.
Enige trainers en trainsters gingen nu, "dan maar voor niets", in de zaal staan en langzaam maar zeker ontstond er een sfeer van samen iets willen bereiken.De doorbraak kwam toen o.a. Crelis Tuijp bij de jongens en Ben Zwarthoed als trainer bij de meisjes weer enige nationale successen wisten te boeken. Simone Rein en Remy Veerman legden hier de basis voor hun nationale turncarrière.
Meeliftend op de successen van o.a. Remy, die in 1991 zelfs deelname aan het WK in de USA, ontstond er bij bestuur en leiding weer de durf en wil om (opnieuw) iets te maken van de vereniging als echte turnvereniging. Het plan werd opgevat om nu te komen tot een eigen accommodatie met permanent opgestelde toestellen en een valkuil. Direct als was bij de oud-turners en turnsters, maar ook bij de Volendammer bevolking de animo groot om dit plan te ondersteunen. Een sponsoringactie werd opgezet en binnen een paar jaar waren er voldoende middelen om de politiek te overtuigen van het grote draagvlak.Het heeft vervolgens nog zo'n 4 jaar geduurd voordat de plannen ten uitvoer konden worden gebracht.
In 1994 werd de stichting STEV (Stichting Turnpromotie Edam-Volendam) opgericht. Deze stichting zou vanaf dat moment het beheer van de accomodaties op zich nemen, die in 1995 tot stand kwam. Een voorwaarde van de gemeente was namelijk dat ook de zustervereniging in Edam, De Beukers, van deze accomodatie gebruik moest kunnen maken en zo geschiedde. Op het plein, naast het gymzaaltje van de voormalige Maria Goretti school werd een nieuw gebouw neergezet, compleet met valkuil en permanent opgestelde toestellen. Het gymzaaltje werd omgebouwd tot "studio", voor allerlei (softe) sportactiviteiten, de kleedkamers kregen een herindeling en de kantine, een zeer belangrijk element zou later blijken, werd uitgebreid.
De vereniging St. Mauritius bestaat nu uit maar liefst 700 leden, waarvan er zo'n 80 deelnemen aan wedstrijdsport op verschillende niveaus. De accomodatie, zowel studio alsook de zaal met vaste opstelling worden tot op het bot gebruik en de accomodatie is inmiddels te klein.
Op dit moment, we schrijven zomer 2009 zijn er ideeen vanuit de gemeente om over te gaan naar een nieuwe locatie in de Zuidpolder.
Voorzitters:
| Jaap Zwarthoed (de Beer) | 1932 | - | ? |
| Kees Visser(Lol) | ? | - | 1938 |
| Cees Tuyp (Okke) | 1938 | - | 1940 |
| Gerrit Zwarthoed (de Beer) | 1940 | - | 1970 |
| Theo Bos | 1970 | - | 1980 |
| Jaap Stroek | 1980 | - | 1989 |
| Hein Molenaar (Sille) | 1989 | - | 2003 |
| Marco Sombroek | 2003 | - | 2009 |
| Alfred Schilder | 2009 | - | 2019 |
| Lisa van Baarsen | 2019 | - | Heden |
